بهترین دانشگاه های ترکیه | بررسی رنکینگ جهانی 2025

ترکیه با بیش از ۲۱۰ دانشگاه (۱۳۷ تا در رتبه بندی های جهانی)، یکی از ارزان ترین گزینه های اروپا برای تحصیل ایرانیان است. دانشگاه های ترکیه با شهریه مناسب، نزدیکی به ایران، تنوع گسترده در تمام رشته ها، تایید وزارت علوم/بهداشت ایران و آموزش به دو زبان انگلیسی/ترکی، ترکیه را به مقصدی ایده آل تبدیل کرده است.

💡در این مقاله بهترین دانشگاه های ترکیه را با تکیه بر معتبرترین رنکینگ های بین المللی بررسی می کنیم و به شما کمک می کنیم مناسب ترین گزینه را برای آینده تحصیلی خود انتخاب کنید.

چرا دانشگاه های ترکیه انتخابی هوشمندانه برای ایرانیان است؟

ایرانیان بیشتر از هر ملیت دیگری برای دریافت اقامت تحصیلی ترکیه اقدام میکنند. در سال 2025 نزدیک به 45 هزار دانشجوی ایرانی در دانشگاه های ترکیه ثبت نام کرده اند. این به دلیل نزدیکی جغرافیایی و فرهنگی کشور ما با ترکیه و اعتبار بالای مدارک موسسات در این کشور است. علاوه بر این موارد دیگری نیز هست که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

رتبه جهانی قوی: دانشگاه هایی مانند METU، Koç، وITU همواره در میان ۴۰۰ موسسه آموزشی برتر جهان قرار دارند.

تایید وزارت علوم و بهداشت: ۸۰% دانشگاه های برتر ترکیه مورد تایید وزارت علوم و وزارت بهداشت ایران هستند.

شرایط آسان پذیرش: پذیرش در دانشگاه های خصوصی بدون نیاز به کنکور (YÖS) و با شرط معدل امکان پذیر است. حتی برای برخی از رشته ها، به شرط معدل هم نیاز ندارید.

هزینه های رقابتی: هزینه تحصیل در ترکیه نسبت به اروپا و آمریکا بسیار پایین تر است و امکان کار دانشجویی (۲4 ساعت درهفته) برای مقاطع ارشد و دکتری وجود دارد.

امکان تحصیل دو زبانه: امکان تحصیل به زبان انگلیسی و ترکی برای بسیاری از رشته ها وجود دارد.

رنکینگ جهانی دانشگاه های ترکیه 2025 بر اساس QS

موسسه های زیادی در سطح جهانی هستند که با توجه به فاکتورهای مختلف، هرساله موسسات آموزشی معتبر دنیا را رتبه بندی می کنند. در میان این موسسه ها، QS از اعتبار بیشتری برخوردار است. از همین رو در این مقاله رنکینگ جهانی دانشگاه های ترکیه را براساس
QS World University Rankings  سال 2025 که معیار اصلی ایرانیان برای انتخاب دانشگاه هستند، آورده ایم:

 توجه: این رتبه ها بر اساس عملکرد فعلی و پیش‌بینی‌ها درج شده‌اند. رتبه بندی های داخل کشور ترکیه نیز تقریبی است. چرا که هیچ منبعی در ترکیه دانشگاه ها را رتبه بندی نکرده است. اما با توجه به رتبه های جهانی و سطح علمی، برخی سایتها رتبه های داخلی ترکیه را نیز مشخص کرده اند که ما در جدول بالا آورده ایم.
Koç University اغلب به دلیل استانداردهای بالای پژوهشی، در رتبه‌بندی های اخیر THE (تایمز) رتبه ۱ ترکیه را کسب کرده است.

برترین دانشگاه ها بر اساس رشته

پزشکی و دندانپزشکی:  Hacettepe University (بهترین در پزشکی)، Ankara University و Koç University (پزشکی خصوصی برتر)

مهندسی و فنی:  ITU (مهندسی عمران، معماری و دریایی)،METU یا همان فنی خاورمیانه (برق، کامپیوتر و مکانیک)

علوم انسانی و اجتماعی:  Boğaziçi University (اقتصاد، علوم سیاسی)، Bilkent University (روابط بین‌الملل)

مدیریت و MBA: Koç University  و Sabancı University (برنامه‌های MBA در رنکینگ جهانی)

رشته های هنر: Middle East Technical Uni (METU) ، Boğaziçi University و Istanbul University

لیست کامل دانشگاه های دولتی ترکیه (برترین های 2025)

دانشگاه های دولتی ترکیه (بیش از ۱۳۰ مورد) ارزان ترین گزینه برای تحصیل هستند. پذیرش در این موسسات آموزشی معمولاً از طریق آزمون TR-YÖS یا SAT و سوابق تحصیلی انجام می شود.

نکته مهم: شهریه رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی در دانشگاه های دولتی ممکن است تا سقف ۵,۰۰۰ تا ۸,۰۰۰ دلار در سال نیز برسد.

لیست منتخب موسسات دولتی

استانبول: Marmara, Mimar Sinan, Galatasary, Cerrahpaşa.

آنکارا: Gazi, Yıldırım Beyazıt, Tobb ETÜ.

ازمیر: Dokuz Eylül University.

دیگر شهرهای بزرگ: Akdeniz (آنتالیا)، Erciyes (کایسری)، Selçuk (قونیه)، Uludağ (بورسا).

برترین دانشگاه های خصوصی ترکیه (بدون کنکور)

دانشگاه ‌های خصوصی ترکیه، بهترین گزینه برای کسانی است که قصد پذیرش سریع و بدون آزمون YÖS را دارند و تمرکز آن ‌ها بر آموزش به زبان انگلیسی است. پذیرش بر اساس معدل دبیرستان و مدارک زبان (در صورت وجود) انجام می ‌شود.
ازآنجایی که در بسیاری از موسسات خصوصی تدریس به زبان انگلیسی انجام می شود، گزینه ی خوبی برای افرادی است که از قبل زبان انگلیسی را می دانند و به زبان ترکی مسلط نیستند.
خوابگاه های لوکس، امکانات رفاهی عالی و امکان شبکه سازی قوی با شرکت ها از دیگر مزایای تحصیل در این موسسات است.

 نکته پزشکی: شهریه رشته های پزشکی و دندانپزشکی در دانشگاه های خصوصی ترکیه از ۲۵,۰۰۰ تا ۴۵,۰۰۰ دلار در سال متغیر است.

دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم ایران 

تحصیل در موسسات مورد تایید ایران برای کسانی که قصد بازگشت به کشور و کار یا ادامه تحصیل دارند، ضروری است.

دانشگاه های ممتاز: Koç, METU, ITU, Boğaziçi, Sabancı, Bilkent, Aci badem

گروه الف (خوب): Istanbul University, Ankara University, Hacettepe, Ege, Gazi

گروه ب (متوسط): Marmara, Dokuz Eylül, Akdeniz, Uludağ,

تایید وزارت بهداشت ایران (برای رشته های علوم پزشکی)

از دانشگاه‌های مهم مورد تایید وزارت بهداشت ایران می‌توان به Hacettepe، Ankara، Ege، Istanbul، Koç، Yeditepe، Aci badem ، Baskent، Gazi Üniversitesi اشاره کرد.

هزینه زندگی و شهریه دانشگاه در 2025

هزینه ها در ترکیه به لیر (TL) یا دلارآمریکا (USD) پرداخت می شود و به نوع دانشگاه، رشته و مقطع تحصیلی بستگی دارد.
 اگر شهروندی ترکیه را داشته باشید، این هزینه ها برای شما بسیار کمتر می شود. اما ما در اینجا هزینه هایی که برای دانشجویان خارجی وجود دارد را آورده ایم.

 اگر قصد تحصیل و زندگی در ترکیه را دارید، باید بدانید که با توجه به نوسانات قیمت لیر در برابر دلار، این کشور در چند سال اخیر تورم های بالایی را تجربه کرده است. از همین رو هیچ برنامه ریزی دقیقی برای هزینه ها در سال های آینده نمی توان داشت. در حال حاضر ( سال 2025) میانگین هزینه زندگی در ترکیه برای یک دانشجو در شهرهای بزرگ مانند استانبول و آنکارا( بدون شهریه)، با در نظر گرفتن خوابگاه های ارزان قیمت دولتی یا مشترک، حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار ماهانه است.

چنانچه می خواهید با تکیه بر درآمدهای داخل ایران و خرید لیر با تومان هزینه های زندگی را پرداخت کنید، باید کمی تجدید نظر نمایید. چرا که باتوجه به کاهش ارزش ریال ایران و همچنین ارزش لیر دربرابر دلار، اصلا نمی توان هزینه های زندگی در این کشور را با درآمد ریالی ایران پرداخت کرد.

شرایط پذیرش برای ایرانیان

برای اخذ پذیرش ایرانیان معمولاً از یکی از مسیرهای زیر اقدام می کنند:

1.  آزمون TR-YÖS (Yabancı Öğrenci Sınavı): آزمون سراسری برای ورود به اکثر موسسات دولتی. برای قبولی در این آزمون، نمره بالا (معمولاً بالای ۳۰۰ از ۵۰۰ برای رشته های رقابتی) لازم است.
2.   آزمون SAT/ACT: برخی دانشگاه های دولتی و اکثر موسسات خصوصی نمره این آزمون ها (معمولاً SAT بالای ۱۲۰۰) را می پذیرند.
3.  بدون آزمون (پذیرش بر اساس معدل): ۹۰% دانشگاه های خصوصی بر اساس معدل دیپلم (بالای ۱۶ یا ۱۷ برای رشته های خوب) و سوابق تحصیلی پذیرش می دهند.
4.  مدرک زبان: برای تحصیل به زبان ترکی، مدرک TOMER سطح B2 یا قبولی در آزمون زبان ضروری است. برای برنامه های انگلیسی، مدرک TOEFL یاIELTS مورد نیاز است.

استفاده از بورسیه

یکی از روش های ورود به دانشگاه های ترکیه استفاده از بورسیه های این کشور است. در ترکیه دو نوع بورسیه اصلی وجود دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد:

1.بورسیه دولتی: این بورسیه رقابتی ترین و کامل ترین بورسیه است که توسط دولت ارائه می شود.

از مزایای آن می توان به پوشش کامل شهریه، کمک هزینه ماهانه، خوابگاه، بیمه درمانی و دوره یک ساله زبان ترکی (TOMER) رایگان اشاره کرد. همچنین برای شرکت در این بورسیه به معدل بالای  ۷۰% (۹۰% برای رشته‌های پزشکی) نیاز دارید.

اگر تمایل دارید درباره جزئیات این روش رایگان برای تحصیل در ترکیه اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد میکنم مقاله مربوط به ترکیه بورسلاری(بورسیه تحصیلی ترکیه) را مطالعه نمایید.

2.بورسیه های خصوصی (Koç, Sabancı): موسسات آموزشی خصوصی اغلب بر اساس نمرات (SAT/معدل) بورسیه‌های ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی برای شهریه ارائه می دهند.

مدارک موردنیاز برای گرفتن پذیرش

برای دریافت پذیرش دانشجویان بین المللی لازم است مجموعه ای از مدارک شناسایی و تحصیلی را همراه با فرم درخواست رسمی دانشگاه ارائه دهند. این مدارک معمولاً شامل موارد زیر است:

• مدرک تحصیلی (دیپلم، لیسانس یا ارشد بسته به مقطع)
• ریزنمرات رسمی هر مقطع
• ترجمه رسمی مدارک به زبان انگلیسی یا ترکی
• پاسپورت معتبر
• عکس پرسنلی جدید
• رسید پرداخت هزینه اپلیکیشن فی
• برای برنامه هایی که به زبان انگلیسی ارائه می شوند، مدرک زبان معمولاً ضروری است؛ مانند: IELTS و TOEFL iBT
• برای دوره های ترکی زبان، اغلب مدرک TÖMER سطح B2 یا بالاتر نیاز است.

علاوه بر این، بعضی دانشگاه ها برای ارزیابی دقیق تر، نتایج آزمون های استاندارد درخواست می‌کنند. معمولاً برای مقطع کارشناسی: YÖS و SATو برای تحصیلات تکمیلی: GRE و GMAT

در مقاطع ارشد و دکتری، ارائه مدارک تکمیلی زیر نیز بسیار رایج و در برخی رشته‌ها الزامی است: 

• انگیزه نامه (SOP) 
• رزومه تحصیلی و پژوهشی  (CV)
• توصیه نامه های دانشگاهی
• نمونه کار پژوهشی، مقاله چاپ شده یا پروپوزال تحقیقاتی

از آنجایی که شرایط پذیرش بین دانشگاه ها متفاوت است، تأکید می‌شود متقاضی حتماً بخش International Admissions در وب‌سایت رسمی دانشگاه مورد نظر را بررسی کند تا از مدارک یا آزمون های خاص موردنیاز آن برنامه مطلع شود.

مراحل اخذ پذیرش از دانشگاه های ترکیه

برای اخذ پذیرش از دانشگاه های برتر ترکیه (مثل METU، ITU، Koç، Boğaziçi، Sabancı) در سال 2025، فرآیند ۷ مرحله ای استاندارد زیر را دقیق و به ترتیب طی کنید (زمان کل: ۴ تا ۸ ماه):

1. انتخاب دانشگاه و رشته (۱ ماه قبل از آزمون): از لیست دانشگاه ‌ها و رشته های مورد تایید وزارت علوم ایران، ۳ تا ۵ گزینه را نهایی کنید. رنکینگ جهانی، زبان تدریس (انگلیسی/ترکی)، شهریه و نمره لازم YÖS را در سایت رسمی دانشگاه یا YÖK Atlas بررسی کنید.

2. ثبت  ‌نام و شرکت در آزمون ورودی (TR-YÖS یا SAT): برای موسسات دولتی درآزمون متمرکز TR-YÖS ثبت  ‌نام کنید (هزینه ۵۰ دلار، محل: تهران/استانبول). برای خصوصی ها انگیزه نامه + مصاحبه کافی است.

3. آماده سازی مدارک (همزمان با آزمون): دیپلم + ریزنمرات (ترجمه رسمی ترکی/انگلیسی)، پاسپورت معتبر،عکس پاسپورتی، انگیزه  ‌نامه (SOP) ،رزومه (CV) و گواهی زبان (TOEFL + یا TOMER B2 برای ترکی) را آماده کنید.

4. ارسال اپلیکیشن آنلاین (ژوئن تا آگوست): از طریق پورتال دانشگاه یا سیستم مرکزی ÖSYM، مدارک را آپلود و هزینه اپلیکیشن (۵۰–۱۵۰ دلار) پرداخت کنید؛ مهلت دقیق را در سایت چک کنید.

5. دریافت نامه پذیرش مشروط/قطعی (۱–۲ ماه بعد): اگر نمره YÖS/SAT کافی باشد، نامه پذیرش (Kabul Mektubu) ایمیل می  ‌شود؛ برای پزشکی/مهندسی رقابت بالاست (نمره بالای ۴۵۰ لازم).

6. پرداخت شهریه اولیه + ثبت  ‌نام خوابگاه (در ۲ هفته): شهریه ترم اول را واریز کنید و خوابگاه دولتی (۱۵۰ دلار/ماه) رزرو کنید. در این باره می توانید مقاله مربوط به روش های پرداخت شهریه دانشگاه های ترکیه را مطالعه نمایید.

7. اخذ ویزای دانشجویی و ورود به ترکیه (۱ ماه قبل از شروع ترم): با نامه پذیرش + رسید شهریه + بیمه سلامت، ویزای دانشجویی را از  evisa.gov.tr یا کنسولگری ترکیه در ایران بگیرید (هزینه ۶۰ دلار، زمان ۱ هفته) و اقامت دانشجویی (İkamet) را در ترکیه تمدید کنید.
همچنین می توانید بدون ویزا (برای ایرانیان ) وارد ترکیه شوید و در آنجا اقدام به دریافت اقامت کنید.

بررسی 5 دانشگاه برتر ترکیه

1. دانشگاه Middle East Technical University (METU / ODTÜ)

• تأسیس: ۱۹۵۶ 
•  تعداد دانشجو: ۳۱,۰۰۰ 
•  زبان تدریس: ۹۰% انگلیسی 
• رشته های قوی: مهندسی (مکانیک، برق، کامپیوتر)، علوم طبیعی، معماری 
•  رتبه مهندسی: ۱۵۰ جهان 
• بورسیه: ۱۰۰% برای نمره YÖS بالای ۴۵۰ 
• خوابگاه: ۱۵۰ دلار/ماه 
•  فارغ التحصیلان معروف: مدیرعامل Turkcell، رئیس TÜBİTAK  

چرا METU بهترین انتخاب ایرانی هاست؟ 

این دانشگاه تایید ممتاز وزارت علوم ایران را دارد. این به معنی این است که بعد از اتمام تحصیل، امکان بازگشت به کشور و کار یا ادامه تحصیل در ایران وجود دارد. بنابراین یکی از بهترین گزینه ها برای ایرانیان است. همچنین شهریه مناسب (2500 دلار ) نسبت به دیگر دانشگاه ها یکی دیگر از مزایایی است که این دانشگاه را برای ایرانیان محبوب کرده است. فضای بسیار بزرگ دانشگاه همراه با جنگل و دریاچه و البته امکانات رفاهی بسیار عالی، باعث شده تا دانشجویان زیادی دانشگاه  METU را در اولویت های خود قرار دهند.

۲. Istanbul Technical University (İTÜ) – پدر مهندسی ترکیه

•  تأسیس: ۱۷۷۳ (قدیمی‌ترین دانشگاه فنی جهان) 
•  رشته‌های top: مهندسی عمران، معماری، هوافضا 
•  رتبه معماری: ۱ ترکیه، ۱۰۰ جهان 
•  پذیرش: YÖS + SAT 
•  شهریه: ۱,۵۰۰ دلارسالانه 
•  کمپوس (پردیس دانشگاهی) : ۵ مکان در استانبول 

۳. Koç University – بهترین دانشگاه خصوصی ترکیه

 ✅️تأسیس: ۱۹۹۳ (توسط خانواده کوچ، ثروتمندترین در ترکیه) 

 ✅️زبان: ۹۹% انگلیسی 

MBA✅️: رتبه ۱ ترکیه 

 ✅️شغل: ۹۶% فارغ‌التحصیلان در ۶ ماه اول شاغل می شوند.

 ✅️شهریه: ۱۸,۰۰۰–۲۵,۰۰۰ دلار (با بورسیه ۵۰–۱۰۰%) 

 ✅️کمپوس (پردیس دانشگاهی) : ساری یر، رو به تنگه بسفر 

۴. Boğaziçi University – هاروارد ترکیه

•  تأسیس: ۱۸۶۳ (دانشگاه آمریکایی سابق) 
•  رشته‌های قوی: اقتصاد، روانشناسی، علوم سیاسی 
•  پذیرش: فقط با YÖS یا SAT 
•  شهریه: ۱,۰۰۰ دلار (برای خارجی‌ها) 
•  دید به بسفر: معروف‌ترین منظره دانشجویی جهان 

۵. Sabancı University – دانشگاه نوآور

✅️تأسیس: ۱۹۹۴ 

✅️سیستم آموزشی: بدون دانشکده ثابت، انتخاب آزاد 

✅️رشته‌های top: مهندسی، مدیریت، هنر 

✅️کمپوس: ۱.۲ میلیون متر مربع، سبزترین دانشگاه ترکیه

نتیجه گیری: اپلای کن!

ترکیه با ترکیبی از کیفیت آموزشی بین ‌المللی، هزینه ‌های معقول زندگی و دانشگاه، امنیت اجتماعی مناسب و نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی به ایران، به یکی از محبوب ‌ترین مقاصد تحصیلی برای دانشجویان ایرانی تبدیل شده است. بسیاری از دانشگاه ‌های ترکیه در رتبه ‌بندی ‌های معتبر جهانی حضور دارند و مدرک آن ‌ها در اروپا، آمریکا و سایر کشورها قابل استناد است.
چه به دنبال یک دانشگاه مطرح مانند METU، Bogazici یا ITU باشید و چه علاقه ‌مند به پذیرش ‌های آسان ‌تر و بدون آزمون در شهرهای دانشجویی مانند آنکارا، قونیه یا ایسکی ‌شهر، برای هر سطح رزومه و بودجه گزینه ‌های متنوعی وجود دارد. تنوع برنامه ‌های تحصیلی به زبان انگلیسی و ترکی، فرصت ‌های بورسیه، امکان کار دانشجویی و حتی دریافت اقامت بلندمدت پس از فارغ ‌التحصیلی، این مسیر را جذاب ‌تر می ‌کند. اگر قصد ساخت آینده ‌ای بهتر، تجربه زندگی دانشجویی بین ‌المللی و تحصیل در محیطی مدرن و معتبر را دارید، ترکیه یکی از بهترین انتخاب ‌هاست. پس تردید نکن، اپلای کن و قدم بعدی رو برای آینده ‌ات بردار!