بهترین دانشگاه های ترکیه| بررسی رنکینگ جهانی2025|پزشکی و سایر رشته ها

ترکیه با بیش از ۲۱۰ دانشگاه (۱۳۷ تا در رتبه‌بندی‌های جهانی)، یکی از ارزان‌ترین گزینه‌های اروپا برای تحصیل ایرانیان است. شهریه دانشگاه های ترکیه از ۲۵۰ تا ۸,۰۰۰ دلار سالانه، نزدیکی به ایران، تنوع گسترده در تمام رشته ها، تایید وزارت علوم/بهداشت ایران و آموزش به دو زبان انگلیسی/ترکی، ترکیه را به مقصدی ایده‌آل تبدیل کرده است.
در این مقاله بهترین دانشگاه‌های ترکیه را با تکیه بر معتبرترین رنکینگ‌های بین‌المللی بررسی می‌کنیم و به شما کمک می‌کنیم مناسب‌ترین گزینه را برای آینده‌ی تحصیلی خود انتخاب کنید.

چرا دانشگاه های ترکیه انتخابی هوشمندانه برای ایرانیان است؟

ایرانیان بیشتر از هر ملیت دیگری برای دریافت اقامت تحصیلی ترکیه اقدام میکنند. در سال 2025 نزدیک به 45 هزار دانشجوی ایرانی در دانشگاه های ترکیه ثبت نام کرده اند. این به دلیل نزدیکی جغرافیایی و فرهنگی کشور ما با ترکیه و اعتبار بالای مدارک دانشگاه ها در این کشور است. علاوه بر این موارد دیگری نیز هست که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

رتبه جهانی قوی: دانشگاه‌هایی مانند METU، Koç، وITU همواره در میان ۴۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارند.

تایید وزارت علوم و بهداشت: ۸۰% دانشگاه‌های برتر ترکیه مورد تایید وزارت علوم و وزارت بهداشت ایران هستند.

شرایط آسان پذیرش: پذیرش در دانشگاه‌های خصوصی بدون نیاز به کنکور (YÖS) و با شرط معدل امکان‌پذیر است. حتی برای برخی از رشته ها، به شرط معدل هم نیاز ندارید.

هزینه‌های رقابتی: هزینه تحصیل در ترکیه نسبت به اروپا و آمریکا بسیار پایین‌تر است و امکان کار دانشجویی (۲4 ساعت درهفته) برای مقاطع ارشد و دکتری وجود دارد.

امکان تحصیل دو زبانه: امکان تحصیل به زبان انگلیسی و ترکی برای بسیاری از رشته ها وجود دارد.

رنکینگ جهانی دانشگاه های ترکیه ۲۰۲۶ بر اساس QS

موسسه های زیادی در سطح جهانی هستند که با توجه به فاکتورهای مختلف، هرساله دانشگاه های معتبر دنیا را رتبه بندی می کنند. در میان این موسسه ها، QS از اعتبار بیشتری برخوردار است. از همین رو در این مقاله رنکینگ جهانی دانشگاه های ترکیه را براساسQS World University Rankings  سال ۲۰۲۶ که معیار اصلی ایرانیان برای انتخاب دانشگاه هستند، آورده ایم:

 توجه: این رتبه‌ها بر اساس عملکرد فعلی دانشگاه‌ها و پیش‌بینی‌ها درج شده‌اند. رتبه بندی های داخل کشور ترکیه نیز تقریبی است. چرا که هیچ منبعی در ترکیه دانشگاه ها را رتبه بندی نکرده است. اما با توجه به رتبه های جهانی و سطح علمی، برخی سایتها رتبه های داخلی ترکیه را نیز مشخص کرده اند که ما در جدول بالا آورده ایم.
Koç University اغلب به دلیل استانداردهای بالای پژوهشی، در رتبه‌بندی‌های اخیر THE (تایمز) رتبه ۱ ترکیه را کسب کرده است.

برترین دانشگاه ها بر اساس رشته

پزشکی و دندانپزشکی:  Hacettepe University (بهترین در پزشکی)، Ankara University و Koç University (پزشکی خصوصی برتر)

مهندسی و فنی:  ITU (مهندسی عمران، معماری و دریایی)،METU یا همان دانشگاه فنی خاورمیانه (برق، کامپیوتر و مکانیک)

علوم انسانی و اجتماعی:  Boğaziçi University (اقتصاد، علوم سیاسی)، Bilkent University (روابط بین‌الملل)

مدیریت و MBA: Koç University  و Sabancı University (برنامه‌های MBA در رنکینگ جهانی)

رشته های هنر: Middle East Technical Uni (METU) ، Boğaziçi University و Istanbul University

لیست کامل دانشگاه های دولتی ترکیه (برترین‌های ۲۰۲۶)

دانشگاه‌های دولتی ترکیه (بیش از ۱۳۰ مورد) ارزان‌ترین گزینه برای تحصیل هستند. پذیرش در این دانشگاه‌ها معمولاً از طریق آزمون TR-YÖS یا SAT و سوابق تحصیلی انجام می‌شود.

نکته مهم: شهریه رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی در دانشگاه‌های دولتی ممکن است تا سقف ۵,۰۰۰ تا ۸,۰۰۰ دلار در سال نیز برسد.

لیست منتخب دیگر دانشگاه های دولتی

استانبول: Marmara, Mimar Sinan, Galatasary, Cerrahpaşa.

آنکارا: Gazi, Yıldırım Beyazıt, Tobb ETÜ.

ازمیر: Dokuz Eylül University.

دیگر شهرهای بزرگ: Akdeniz (آنتالیا)، Erciyes (کایسری)، Selçuk (قونیه)، Uludağ (بورسا).

برترین دانشگاه های خصوصی ترکیه ۲۰۲۶ (بدون کنکور)

دانشگاه‌های خصوصی ترکیه، بهترین گزینه برای کسانی است که قصد پذیرش سریع و بدون آزمون YÖS را دارند و تمرکز آن‌ها بر آموزش به زبان انگلیسی است. پذیرش بر اساس معدل دبیرستان و مدارک زبان (در صورت وجود) انجام می‌شود.
ازآنجایی که در بسیاری از دانشگاه های خصوصی تدریس به زبان انگلیسی انجام می شود، گزینه ی خوبی برای افرادی است که از قبل زبان انگلیسی را می دانند و به زبان ترکی مسلط نیستند.
خوابگاه های لوکس، امکانات رفاهی عالی و امکان شبکه سازی قوی با شرکت ها از دیگر مزایای تحصیل در این دانشگاه هاست.

 نکته پزشکی: شهریه رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی در دانشگاه‌های خصوصی ترکیه از ۲۵,۰۰۰ تا ۴۵,۰۰۰ دلار در سال متغیر است.

دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم ایران 

تحصیل در دانشگاه‌های مورد تایید ایران برای کسانی که قصد بازگشت به کشور و کار یا ادامه تحصیل دارند، ضروری است.

دانشگاه های ممتاز: Koç, METU, ITU, Boğaziçi, Sabancı, Bilkent, Aci badem

گروه الف (خوب): Istanbul University, Ankara University, Hacettepe, Ege, Gazi

گروه ب (متوسط): Marmara, Dokuz Eylül, Akdeniz, Uludağ,

تایید وزارت بهداشت ایران (برای رشته‌های علوم پزشکی)

از دانشگاه‌های مهم مورد تایید وزارت بهداشت ایران می‌توان به Hacettepe، Ankara، Ege، Istanbul، Koç، Yeditepe، Aci badem ، Baskent، Gazi Üniversitesi اشاره کرد.

هزینه زندگی و شهریه دانشگاه های ترکیه ۲۰۲۶

هزینه‌ها در ترکیه به لیر (TL) یا دلارآمریکا (USD) پرداخت می‌شود و به نوع دانشگاه، رشته و مقطع تحصیلی بستگی دارد.
 اگر شهروندی ترکیه را داشته باشید، این هزینه ها برای شما بسیار کمتر می شود. اما ما در اینجا هزینه هایی که برای دانشجویان خارجی وجود دارد را آورده ایم.

 اگر قصد تحصیل و زندگی در ترکیه را دارید، باید بدانید که با توجه به نوسانات قیمت لیر در برابر دلار، این کشور در چند سال اخیر تورم های بالایی را تجربه کرده است. از همین رو هیچ برنامه ریزی دقیقی برای هزینه ها در سالهای آینده نمی توان داشت. در حال حاضر ( سال 2025) میانگین هزینه ماهانه برای یک دانشجو در شهرهای بزرگ مانند استانبول و آنکارا( بدون شهریه دانشگاه)، با در نظر گرفتن خوابگاه‌های ارزان قیمت دولتی یا مشترک، حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار است.

چنانچه می خواهید با تکیه بردرآمدهای داخل ایران و خرید لیر با تومان هزینه های زندگی در ترکیه را پرداخت کنید، باید کمی تجدید نظر نمایید. چرا که باتوجه به کاهش ارزش ریال ایران و همچنین ارزش لیر دربرابر دلار، اصلا نمی توان هزینه های زندگی در این کشور را با درآمد ریالی ایران پرداخت کرد.

شرایط پذیرش برای ایرانیان

برای اخذ پذیرش، ایرانیان معمولاً از یکی از مسیرهای زیر اقدام می‌کنند:

1.  آزمون TR-YÖS (Yabancı Öğrenci Sınavı): آزمون سراسری برای ورود به اکثر دانشگاه‌های دولتی. نمره بالا (معمولاً بالای ۳۰۰ از ۵۰۰ برای رشته‌های رقابتی) لازم است.
2.   آزمون SAT/ACT: برخی دانشگاه‌های دولتی و اکثر دانشگاه‌های خصوصی نمره این آزمون‌ها (معمولاً SAT بالای ۱۲۰۰) را می‌پذیرند.
3.  بدون آزمون (پذیرش بر اساس معدل): ۹۰% دانشگاه‌های خصوصی بر اساس معدل دیپلم (بالای ۱۶ یا ۱۷ برای رشته‌های خوب) و سوابق تحصیلی پذیرش می‌دهند.
4.  مدرک زبان: برای تحصیل به زبان ترکی، مدرک TOMER سطح B2 یا قبولی در آزمون زبان دانشگاه ضروری است. برای برنامه‌های انگلیسی، مدرک TOEFL یاIELTS مورد نیاز است.

استفاده از بورسیه

یکی از روش های ورود به دانشگاه های ترکیه استفاده از بورسیه های این کشور است. در ترکیه دو نوع بورسیه اصلی وجود دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد:

1.بورسیه دولتی: این بورسیه رقابتی‌ترین و کامل‌ترین بورسیه است که توسط دولت ارائه می شود.

از مزایای آن می توان به پوشش کامل شهریه، کمک هزینه ماهانه، خوابگاه، بیمه درمانی و دوره یک ساله زبان ترکی (TOMER) رایگان اشاره کرد. همچنین برای شرکت در این بورسیه به معدل بالای  ۷۰% (۹۰% برای رشته‌های پزشکی) نیاز دارید.

اگرتمایل دارید درباره جزئیات این روش رایگان برای تحصیل در ترکیه اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد میکنم مقاله ی مربوط به ترکیه بورسلاری(بورسیه تحصیلی ترکیه) را مطالعه نمایید.

2.بورسیه‌های دانشگاهی (Koç, Sabancı): دانشگاه‌های خصوصی اغلب بر اساس نمرات (SAT/معدل) بورسیه‌های ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی برای شهریه ارائه می‌دهند.

مدارک موردنیاز برای گرفتن پذیرش

برای دریافت پذیرش از دانشگاه‌های ترکیه، دانشجویان بین‌المللی لازم است مجموعه‌ای از مدارک شناسایی و تحصیلی را همراه با فرم درخواست رسمی دانشگاه ارائه دهند. این مدارک معمولاً شامل موارد زیر است:

• مدرک تحصیلی (دیپلم، لیسانس یا ارشد بسته به مقطع)
• ریزنمرات رسمی هر مقطع
• ترجمه رسمی مدارک به زبان انگلیسی یا ترکی
• پاسپورت معتبر
• عکس پرسنلی جدید
• رسید پرداخت هزینه اپلیکیشن فی
• برای برنامه‌هایی که به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند، مدرک زبان معمولاً ضروری است؛ مانند: IELTS و TOEFL iBT
• برای دوره‌های ترکی‌زبان، اغلب مدرک TÖMER سطح B2 یا بالاتر نیاز است.

علاوه بر این، بعضی دانشگاه‌ها برای ارزیابی دقیق‌تر، نتایج آزمون‌های استاندارد درخواست می‌کنند. معمولاً برای مقطع کارشناسی: YÖS و SAT و برای تحصیلات تکمیلی: GRE و GMAT

در مقاطع ارشد و دکتری، ارائه مدارک تکمیلی زیر نیز بسیار رایج و در برخی رشته‌ها الزامی است: 

• انگیزه‌نامه (SOP)
• رزومه تحصیلی و پژوهشی (CV)
• توصیه‌نامه‌های دانشگاهی
• نمونه کار پژوهشی، مقاله چاپ شده یا پروپوزال تحقیقاتی

از آنجایی که شرایط پذیرش بین دانشگاه‌ها متفاوت است، تأکید می‌شود متقاضی حتماً بخش International Admissions در وب‌سایت رسمی دانشگاه مورد نظر را بررسی کند تا از مدارک یا آزمون‌های خاص موردنیاز آن برنامه مطلع شود

.

مراحل اخذ پذیرش از دانشگاه‌های ترکیه

برای اخذ پذیرش از دانشگاه‌های برتر ترکیه (مثل METU، ITU، Koç، Boğaziçi، Sabancı) در سال ۲۰۲۶، فرآیند ۷ مرحله‌ای استاندارد زیر را دقیق و به ترتیب طی کنید (زمان کل: ۴ تا ۸ ماه):

1. انتخاب دانشگاه و رشته (۱ ماه قبل از آزمون): از لیست دانشگاه‌ها و رشته‌های مورد تایید وزارت علوم ایران، ۳ تا ۵ گزینه را نهایی کنید. رنکینگ جهانی، زبان تدریس (انگلیسی/ترکی)، شهریه و نمره لازم YÖS را در سایت رسمی دانشگاه یا YÖK Atlas بررسی کنید.

2. ثبت‌نام و شرکت در آزمون ورودی (TR-YÖS یا SAT): برای دانشگاه‌های دولتی درآزمون متمرکز TR-YÖS ثبت‌نام کنید (هزینه ۵۰ دلار، محل: تهران/استانبول). برای خصوصی‌ها انگیزه‌نامه + مصاحبه کافی است.

3. آماده‌سازی مدارک (همزمان با آزمون): دیپلم + ریزنمرات (ترجمه رسمی ترکی/انگلیسی)، پاسپورت معتبر،عکس پاسپورتی، انگیزه‌نامه (SOP) ،رزومه (CV) و گواهی زبان (TOEFL + یا TOMER B2 برای ترکی) را آماده کنید.

4. ارسال اپلیکیشن آنلاین (ژوئن تا آگوست): از طریق پورتال دانشگاه یا سیستم مرکزی ÖSYM، مدارک را آپلود و هزینه اپلیکیشن (۵۰–۱۵۰ دلار) پرداخت کنید؛ مهلت دقیق را در سایت چک کنید.

5. دریافت نامه پذیرش مشروط/قطعی (۱–۲ ماه بعد): اگر نمره YÖS/SAT کافی باشد، نامه پذیرش (Kabul Mektubu) ایمیل می‌شود؛ برای پزشکی/مهندسی رقابت بالاست (نمره بالای ۴۵۰ لازم).

6. پرداخت شهریه اولیه + ثبت‌نام خوابگاه (در ۲ هفته): شهریه ترم اول را واریز کنید و خوابگاه دولتی (۱۵۰ دلار/ماه) رزرو کنید.

7. اخذ ویزای دانشجویی و ورود به ترکیه (۱ ماه قبل از شروع ترم): با نامه پذیرش + رسید شهریه + بیمه سلامت، ویزای دانشجویی را از  evisa.gov.tr یا کنسولگری ترکیه در ایران بگیرید (هزینه ۶۰ دلار، زمان ۱ هفته) و اقامت دانشجویی (İkamet) را در ترکیه تمدید کنید.
همچنین می توانید بدون ویزا (برای ایرانیان ) وارد ترکیه شوید و در آنجا اقدام به دریافت اقامت کنید.

بررسی 5 دانشگاه برتر ترکیه

1. دانشگاه Middle East Technical University (METU / ODTÜ)

• تأسیس: ۱۹۵۶ 
•  تعداد دانشجو: ۳۱,۰۰۰ 
•  زبان تدریس: ۹۰% انگلیسی 
• رشته‌های قوی: مهندسی (مکانیک، برق، کامپیوتر)، علوم طبیعی، معماری 
•  رتبه مهندسی: ۱۵۰ جهان 
• بورسیه: ۱۰۰% برای نمره YÖS بالای ۴۵۰ 
• خوابگاه: ۱۵۰ دلار/ماه 
•  فارغ‌التحصیلان معروف: مدیرعامل Turkcell، رئیس TÜBİTAK  

چرا METU بهترین انتخاب ایرانی‌هاست؟ 

این دانشگاه تایید ممتاز وزارت علوم ایران را دارد. این به معنی این است که بعد از اتمام تحصیل، امکان بازگشت به کشور و کار یا ادامه ی تحصیل در ایران وجود دارد. بنابراین یکی از بهترین گزینه ها برای ایرانیان است. همچنین شهریه مناسب (2500 دلار ) نسبت به دیگر دانشگاه ها یکی دیگر از مزایایی است که این دانشگاه را برای ایرانیان محبوب کرده است. فضای بسیار بزرگ دانشگاه همراه با جنگل و دریاچه و البته امکانات رفاهی بسیار عالی، باعث شده تا دانشجویان زیادی دانشگاه  METU را در اولویت های خود قرار دهند.

۲. Istanbul Technical University (İTÜ) – پدر مهندسی ترکیه

•  تأسیس: ۱۷۷۳ (قدیمی‌ترین دانشگاه فنی جهان) 
•  رشته‌های top: مهندسی عمران، معماری، هوافضا 
•  رتبه معماری: ۱ ترکیه، ۱۰۰ جهان 
•  پذیرش: YÖS + SAT 
•  شهریه: ۱,۵۰۰ دلارسالانه 
•  کمپوس(پردیس دانشگاهی): ۵ مکان در استانبول 

۳. Koç University – بهترین دانشگاه خصوصی ترکیه

 ✅️تأسیس: ۱۹۹۳ (توسط خانواده کوچ، ثروتمندترین در ترکیه) 

 ✅️زبان: ۹۹% انگلیسی 

MBA✅️: رتبه ۱ ترکیه 

 ✅️شغل: ۹۶% فارغ‌التحصیلان در ۶ ماه اول شاغل می شوند.

 ✅️شهریه: ۱۸,۰۰۰–۲۵,۰۰۰ دلار (با بورسیه ۵۰–۱۰۰%) 

 ✅️کمپوس(پردیس دانشگاهی): ساری‌یر، رو به تنگه بسفر 

۴. Boğaziçi University – هاروارد ترکیه

•  تأسیس: ۱۸۶۳ (دانشگاه آمریکایی سابق) 
•  رشته‌های قوی: اقتصاد، روانشناسی، علوم سیاسی 
•  پذیرش: فقط با YÖS یا SAT 
•  شهریه: ۱,۰۰۰ دلار (برای خارجی‌ها) 
•  دید به بسفر: معروف‌ترین منظره دانشجویی جهان 

۵. Sabancı University – دانشگاه نوآور

✅️تأسیس: ۱۹۹۴ 

✅️سیستم آموزشی: بدون دانشکده ثابت، انتخاب آزاد 

✅️رشته‌های top: مهندسی، مدیریت، هنر 

✅️کمپوس: ۱.۲ میلیون متر مربع، سبزترین دانشگاه ترکیه

نتیجه‌گیری: اپلای کن!

ترکیه با ترکیبی از کیفیت آموزشی بین‌المللی، هزینه‌های معقول زندگی و دانشگاه، امنیت اجتماعی مناسب و نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی به ایران، به یکی از محبوب‌ترین مقاصد تحصیلی برای دانشجویان ایرانی تبدیل شده است. بسیاری از دانشگاه‌های ترکیه در رتبه‌بندی‌های معتبر جهانی حضور دارند و مدرک آن‌ها در اروپا، آمریکا و سایر کشورها قابل استناد است. چه به دنبال یک دانشگاه مطرح مانند METU، Bogazici یا ITU باشید و چه علاقه‌مند به پذیرش‌های آسان‌تر و بدون آزمون در شهرهای دانشجویی مانند آنکارا، قونیه یا ایسکی‌شهر، برای هر سطح رزومه و بودجه گزینه‌های متنوعی وجود دارد. تنوع برنامه‌های تحصیلی به زبان انگلیسی و ترکی، فرصت‌های بورسیه، امکان کار دانشجویی و حتی دریافت اقامت بلندمدت پس از فارغ‌التحصیلی، این مسیر را جذاب‌تر می‌کند. اگر قصد ساخت آینده‌ای بهتر، تجربه زندگی دانشجویی بین‌المللی و تحصیل در محیطی مدرن و معتبر را دارید، ترکیه یکی از بهترین انتخاب‌هاست. پس تردید نکن، اپلای کن و قدم بعدی رو برای آینده‌ات بردار!